یکی از پر اهمیت‌ترین رشته‌ها در دوران تحصیل برای دانش آموزان کمک گرفتن از روان شناس تحصیلی می‌باشد. این روان شناس تحصیلی است که با دانش‌آموزان و دانشجویان سروکار دارد. این یکی از شاخه‌های روان شناسی است که با شناخت شخصیت فردی، روحیات، مسائل اجتماعی، مشکلات مربوط به دانش‌آموزان و دانشجویان در زمینه‌های مختلف و همینطور پیشرفت در انتخاب رشته تحصیلی به آنها کمک می‌کند.
روان شناسی تحصیلی از چه سالی در ایران شروع شد؟
شروع روانشناسی تحصیلی در ایران بین سال‌های ۱۳۳۷ تا ۱۳۵۰ بود که مشاوره دانش آموزان موضوع اصلی شد که با برگزاری سمینارهای مختلف مطرح شد. در سال ۱۳۳۷ دوره‌های آموزشی برگزار شد که برای تربیت روانشناس تحصیلی بود و بعد از آن نیز مراکز تحصیلی ایجاد شد که مشاورین در آن مستقر شدند و به تشکیل پرونده تربیتی اقدام کردند. از سال ۱۳۵۷ بود که مشاور وارد سیستم آموزشی کشور شد و بعد از مدتی از مربیان پرورشی و تربیت شدند تا به عنوان مشاور در مدارس فعالیت کنند. از سال ۱۳۶۴ به بعد نیز مشاوره و راهنمایی دوباره وارد سیستم آموزشی شد. روانشناس تحصیلی به بررسی رفتار شخصیت و روابط بین فردی و انگیزش در دانش‌آموزان و دانشجویان، یادگیری را به صورت حرفه‌ای بررسی می‌کند و میزان یادگیری آنها می‌کند و آن را مطالعه می‌کند. روانشناسی شاخه‌های مختلفی دارد، از جمله روانشناسی تحصیلی که علاوه بر مسائل یادگیری دانش آموزان و دانشجویان به مسائل مختلف خانوادگی، عاطفی و اجتماعی آنها نیز می‌پردازد و مشکلات مختلفی از قبیل پیشرفت تحصیلی آزمون هوش، گفت و گو با والدین و معلمان، آزمون‌های استعدادیابی و غیره را بررسی می‌کند.
وظایف روان شناس یا مشاوره تحصیلی چیست؟
روانشناس تحصیلی، کارهای مختلفی انجام می‌دهند. از جمله کارهایی که روان شناسی تحصیلی به انجام آنها می‌پردازند، انتخاب رشته و راهنمایی شغلی و همینطور بررسی دلایل افت تحصیلی می‌باشد. کار روانشناسی تحصیلی، درباره انتخاب رشته و راهنمایی شغلی به این شیوه است که روان شناس تحصیلی همیشه به دانش‌آموزان در شناخت خود و ویژگی‌ها و شرایط گوناگون رشته‌های مختلف و همینطور شرایط جامعه برای انتخاب درست رشته مورد نظر، به آنها کمک خواهد کرد. مسئله انتخاب رشته از اوایل دوران دبیرستان شروع می‌شود و تا انتخاب رشته دانشگاه نیز ادامه دارد. مسئله مهم این است که روانشناس تحصیلی باید تمامی جوانب و ویژگی‌های مقررات هر دوره تحصیلی را بداند. یک روانشناس تحصیلی باید و با استفاده از اطلاعات بدست آمده آن را با شناختی که از دانش آموز به دست آورده است، یکی کند و با توجه به شرایط و مقررات پایه‌ها تصمیم درست را بگیرد.
آزمون‌های مورد استفاده‌ی روان شناسان تحصیلی
روانشناس تحصیلی با انجام آزمون‌های متفاوتی از جمله تست هوش، آزمون‌های سنجش، آزمون‌های استعداد، آزمون رغبت سنجش و غیره می‌تواند به بررسی علایق و استعدادهای دانش آموزان بپردازد و همچنین ویژگی‌هایی مثل نمرات تحصیلی، بهره هوشی، تعیین نقاط ضعف و قدرت هر فرد در درس‌های مختلف را شناسایی می‌کند. روان شناسی تحصیلی برای بررسی دلایل افت تحصیلی کمک می‌کند. دانش آموزان زیادی هستند که گرفتار افت تحصیلی می‌شوند و علاوه بر عوامل مختلفی ممکن است در بروز این مسئله دخیل باشند. در این میان برخی از دانش‌آموزان به دلیل نگرانی در باب افت تحصیلی به روانشناس تحصیلی مراجعه می‌کنند.
وظایف مشاوران در دوره متوسطه اول
وظایف مشاوران در دوره متوسطه اول عبارتند از:
- آشنا کردن دانش آموزان و والدین آنها با ساختار نظام آموزش و پرورش و ضوابط انتخاب رشته.
- ایجاد زمینه های موثر در بالا بردن سطح آگاهی دانش آموزان نسبت به توانایی ها و محدودیت هایشان.
- شناسایی مشکلات تحصیلی و تربیتی دانش آموزان و کوشش برای رفع مشکل یا بهبود آن.
- انجام مشاوره فردی و گروهی با دانش آموزان در امور تحصیلی- تربیتی و خانوادگی.
- برگزاری آزمون های هوش، استعداد، رغبت و شخصیت در مدرسه
- کمک به انتخاب رشته دانش آموز
- تدریس برنامه ریزی تحصیلی، شغلی و مهارت های زندگی به دانش آموزان
کتاب های دوره اول متوسطه
دانش آموزان در این دوره از تحصیل با تعداد کتاب بیشتری روبرو خواهند شد. همچنین چند درس در این دوره وجود دارد که تنها برای پسران و یا تنها برای دختران هستند. بنابراین باید زمان زیادی برای مطالعه بگذراند و روش های صحیح مطالعه را از همین دوره یاد بگیرند.
در این دوره از زندگی، حتی وجود کلاس های تقویتی و کمک درسی نیز بیشتر می شود و این تغییرات در زندگی دانش آموز باید به صورتی باشد که فرد بتواند با علاقه تمام آنها را انجام دهد.